Iedereen heeft er elke dag wel mee te maken. Zoveel dat we vaak niet eens door hebben dat we het doen. We doen het bij hele kleine niets zeggende dingen maar ook bij grote soms levens veranderende gebeurtenissen. We doen het blijkbaar gemiddeld 30.000 keer per dag! Keuzes maken.
Kiezen en beslissingen maken is voor mij een ingewikkeld iets. Gelukkig gebeurd er een hoop op de automatische piloot. Maar wanneer dit niet gebeurd ontstaat er bij mij opeens kortsluiting.
Het maken van simpele keuzes kan voor mij een klus van wereld formaat zijn. Ik beslis makkelijker of ik van baan wil wisselen dan welke vitamine pillen ik moet kopen.
Online lees ik vaak dat ze het keuzestress of keuzeverlamming noemen. In mijn zoektocht naar meer informatie over dit onderwerp in combinatie met ADHD kwam ik helaas niet heel veel verder.
Ja er zijn genoeg mensen die er overschrijven en die het keuze stress of verlamming noemen, maar wat betreft medisch onderzoek?
Ik vond 2 onderzoeken online. Één die keek naar ADHD en keuze bij gokken. Er werd dan gekeken naar risico’s en beloning. De ander keek naar ADHD/Borderline en keuze en wat er in de hersenen gebeurd.
Beide gaven aan dat er wel wat speelde, maar het was niet iets waar ik echt verder mee kwam.
De uitdagingen die ik ervaar op het gebied van keuze hoor ik ook terug bij andere mensen die leven (of worstelen) met ADHD. Dat scheelt, ik ben gelukkig niet alleen.
Maar wat houdt het nou precies in?
Ik ga mijn best doen om het hier te beschrijven.
Voor nu ga ik me eerst focussen op de kleine keuzes. Wat bedoel ik dan met kleine keuzes? Denk aan het kopen van tandpasta, vitamine pillen, het waar leg ik deze brief neer.
Kleine keuzes die je redelijk vaak per dag moet maken en waarbij de meeste mensen niet eens meer nadenken.
Wanneer ik dus niet na hoef te denken is er voor mij ook niets aan de hand. Het voelt dan namelijk niet of ik een keuze maak. Zo kocht ik vroeger altijd Prodent tandpasta. De reden? Toen ik opgroeide hadden we ook altijd Prodent dus het zal wel goed zijn. Elke keer pakte ik gewoon exact dezelfde als altijd. Wanneer die er niet was. Nou ja dan zou een andere kleur Prodent vast ook wel goed zijn.
Het ging mis toen ik opeens naging denken hoe ik de maandelijkse lasten omlaag kon brengen. De kleine dingen kunnen best wel wat besparen. Zo ging ik kijken of ik niet eens een andere tandpasta kon kopen.
Toen kwam ik er opeens achter hoeveel tandpasta er eigenlijk in de winkel staat. Mijn hoofd draaide meteen overuren. Er zijn allemaal kleine verschillen, tenminste dat beweren ze. De prijs is anders. De inhoud verschilt. Hoe weet je nou welke er het beste is. Ik heb zelfs moeite met bepalen welke effectief echt het goedkoopste is. Sommige lijken goedkoper maar je moet ook de inhoud met elkaar vergelijken.
Vervolgens besluit de winkel ook nog eens 3 verschillende acties op verschillende merken toe te passen.
Mijn hoofd krijgt een error. Als ik mazzel heb forceer ik me om er maar eentje te pakken maar gedurende de volgende paar dagen blijf ik nadenken of ik de juiste keuze heb gemaakt. Ik vervloek de producenten voor het maken van hetzelfde producten en de winkel voor het hebben van al die producten en acties.
Dit zelfde keuze probleem heb ik bij vitamine pillen (exact dezelfde situatie), maar ook bij het verwerken van mijn post.
Onderscheid maken tussen brieven die ik moet bewaren en welke weg kunnen, dat vind ik nog altijd ingewikkeld. Wat is er nou belangrijk en wat niet. Heb ik het later nog nodig.
Toen ik mijn eigen bedrijf had was mijn administratie ook een ramp. Alles werd bewaard, maar waar? Sommige dingen zweven nog steeds ergens rond zonder dat ik weet waar.
Nu lees je dit en denk je misschien wel, Frank iedereen heeft hier last van? Ja van die keuzes misschien wel, maar dat nadenken voor,t tijden en na het kopen, dat elke keer, heb je daar ook last van?
De meeste mensen merken deze keuze in hun leven amper. Maar bij mij blijft het dagen in mijn kleren zitten. Die kleine keuze kan de aanleiding zijn van donkere dagen. Dagen waarop ik alles evalueer en mezelf veroordeel.
En ik beoordeel niet de keuze. Ik vind het ook afschuwelijk dat ik die keuze niet kan maken. Dat ik er zoveel moeite mee heb. Andere mensen hebben er namelijk geen moeite mee.
Dit vertellen ze me namelijk ook wanneer ik het er over heb en om heel eerlijk te zijn, vaak niet zachtzinnig. Mensen hebben me proberen te overtuigen dat wat ik ervaar helemaal geen probleem is. Dat iedereen hier mee te maken heeft. Ze zeggen nog net niet dat ik me aanstel.
Vroeger knikte ik dan en vertelde ik mezelf dat ik me aanstelde, dat het geen probleem was en dat ik het verkeerd aanpakte. Zo werd onbewust elke keer dat ik die kleine keuzes moest maken een steeds grotere nachtmerrie. Van de tanpasta naar de vitamine pillen, van de cervelaat op brood, naar de yoghurt voor mijn ontbijt.
Wanneer ik wist dat ik dit moest gaan halen schoot ik dagen van te voren al in de stress.
Ik heb gelukkig wel een oplossing voor dit probleem. En hij is wonderbaarlijk simpel. Het vereiste alleen wel dat ik accepteerde dat deze kleine keuzes voor mij heel moeilijk en stressvol zijn. Dat was het moeilijkste. Toen ik dat had gedaan kon ik hulp gaan vragen. Want dat is de oplossing. Ik vraag mijn vrouw nu om deze dingen te halen. Zij kan die keuze veel beter maken. Ze weet wat ze tegen elkaar af moet wegen. En heeft binnen no time tandpasta, vitamine pillen of een plek voor de post.
Dat ontbijt? Daar maak ik toch zelf nog de keuze, hoe moeilijk ook, ik heb bepaalde eisen voor mij keuze.
Lees hier mijn vorige blog over ADHD. waarom wil ik schrijven over ADHD.
Photo by Angel Sinigersky on Unsplash
